Automatyka
Co to jest model obiektu?
Najogólniej mówiÄ…c „model" stanowi pewne wyoÂbrażenie obiektu „prawdziwego",jego wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci i sposobu dziaÅ‚ania. Z zasady wyobrażenie takie nie jest peÅ‚ne, lecz dotyczy tylko tych zjawisk, które sÄ… najbardziej interesujÄ…ce z punktu widzenia użytÂkownika. Model powinien być w miarÄ™ możliwoÅ›ci sformalizowany, np. jako model matematyczny. Terminem tym bÄ™dziemy okreÅ›lać opis matemaÂtyczny obiektu, np. ukÅ‚ad równaÅ„, nierównoÅ›ci i zależnoÅ›ci logicznych opisujÄ…cych dziaÅ‚anie obiekÂtu. Model matematyczny jest wiÄ™c tworem abstrakÂcyjnym i pozwala na analizÄ™ tylko „na papierze". Dążenie do wykorzystania modelu w sposób ekspeÂrymentalny prowadzi do pojÄ™cia symulacji i modelu symulacyjnego. Przez symulacjÄ™ lub modelowanie rozumie siÄ™ eksperyment polegajÄ…cy na badaniu modelu obiektu (modelu symulacyjnego) i wnioskoÂwaniu na tej podstawie o zachowaniu siÄ™ obiektu oryginalnego. CzÄ™sto model symulacyjny ma postać programu obliczeniowego dla komputera cyfroweÂgo. Ten rodzaj symulacji cyfrowej można interpreÂtować również jako program rozwiÄ…zywania rówÂnaÅ„ modelu matematycznego i analizy tych rozwiÄ…ÂzaÅ„ za pomocÄ… Å›rodków techniki obliczeniowej. W przypadku zastosowania techniki analogowej (patrz rozdz. 7) rozwiÄ…zywania równaÅ„ modelu dokonuje siÄ™ w maszynie analogowej. Sposób dziaÅ‚ania maszyny analogowej powoduje, że proces rozwiÄ…zyÂwania można czÄ™sto traktować jako dziaÅ‚anie modelu analogowego, który odwzorowuje zjawiska zachodzÄ…ce w obiekcie oryginalnym za pomocÄ… zjawisk zachodzÄ…cych w modelu (analogu), zbudoÂwanym jako odpowiedni ukÅ‚ad elektryczny. W niektórych przypadkach modelowanie ma charakÂter fizyczny, tzn. bada siÄ™ model o naturze fizycznej takiej samej jak obiekt oryginalny, ale zbudowany w innej skali: makietÄ™ samolotu w tunelu aerodynaÂmicznym lub makietÄ™ zapory wodnej. Bardzo ważnÄ… rolÄ™ w procesie formuÅ‚owania modelu obiektu odgrywa zagadnienie identyfikacji. Przez identyfikacjÄ™ obiektu rozumie siÄ™ takie rozpoÂznanie struktury, charakterystyk i parametrów obiektu, aby byÅ‚o możliwe zbudowanie modelu. Symulacja może również peÅ‚nić rolÄ™ Å›rodka identyÂfikacji, jeÅ›li po wstÄ™pnym rozpoznaniu obiektu formuÅ‚uje siÄ™ pewien model, a nastÄ™pnie model ten podlega badaniu, wyniki badaÅ„ modelu porównuje siÄ™ (weryfikuje) z wynikami badaÅ„ obiektu rzeczyÂwistego, poczym model ulega poprawieniu, ponowÂnej weryfikacji itd. aż do osiÄ…gniÄ™cia zadowalajÄ…cej zgodnoÅ›ci modelu z obiektem.“Jak jest zbudowana cyfrowa maszyna matematyczna i czym różni siÄ™ od maszyny analogoÂwej?
Maszyna cyfrowa jest urzÄ…dzeniem obliczeniowym operujÄ…cym liczbami (wynika to zresztÄ… z samej nazwy). Umożliwia ona wykonywanie czterech podstawowych dziaÅ‚aÅ„ arytmetycznych. Struktura maszyny jest przystosowana do wykonywanych zadaÅ„ — maszyna skÅ‚ada siÄ™ z arytmometru wykoÂnujÄ…cego dziaÅ‚ania arytmetyczne, pamiÄ™ci zawiera- jÄ…cej odpowiedni zasób danych liczbowych oraz program dziaÅ‚ania maszyny, ukÅ‚adu sterowania, organizujÄ…cego współpracÄ™ miÄ™dzy poszczególnymi elementami maszyny, oraz urzÄ…dzeÅ„ wejÅ›cia i wyjÅ›Âcia umożliwiajÄ…cych wprowadzenie danych i odczyt wyników. Poszczególne operacje maszyny cyfrowej sÄ… wykonywane kolejno na podÂstawie programu zapisanego w pamiÄ™ci. PodstawowÄ… różnicÄ… miÄ™dzy obydwoma typami maszyn jest to, że maszyna analogowa wykonuje dziaÅ‚ania na funkcjach czasu (sygnaÅ‚ach), natomiast maszyna cyfrowa na liczbach. Druga różnica wynika ze sposobu dziaÅ‚ania maszyn oraz programowania. W maszynie analogowej wszystkie operacje sÄ… wykonywane jednoczeÅ›nie. Jeżeli program zawiera np. kilka operacji dodawaÂnia, to każda z nich jest wykonywana za pomocÄ… innego ukÅ‚adu operacyjnego, a wiÄ™c obliczenia sÄ… wykonywane równolegle. W maszynie cyfrowej jest tylko jeden arytmometr, jeżeli jest kilka operacji dodawania, sÄ… one wykonywane kolejno, jedna za drugÄ…, a wiÄ™c obliczenia w maszynie cyfrowej sÄ… wykonywane szeregowo. Fakt ten wyjaÅ›nia, dlaÂczego maszyny analogowe sÄ… znacznie szybsze niż maszyny cyfrowe. ”