Automatyka
Jaką postać ma opis najprostszego układu dynamicznego?
Najprostszym ukÅ‚adem dynamicznym jest ukÅ‚ad liniowy pierwszego rzÄ™du o jednej zmiennej wejÅ›Âciowej u i jednej zmiennej stanu v. Podstawowym równaniem ukÅ‚adu jest równanie stanu. Równanie to zazwyczaj przedstawia siÄ™ jako równanie różniczÂkowe, wynikajÄ…ce z bilansu zmiennej stanu (zmienÂnej podlegajÄ…cej akumulacji), a wiÄ™c uzależniajÄ…ce prÄ™dkość zmian stanu od aktualnej wartoÅ›ci dl zmiennej stanu i od zmiennej wejÅ›ciowej u. RównaÂnie stanu można przedstawić w postaci przy czym współczynniki a i b sÄ… staÅ‚e (jeÅ›li ukÅ‚ad jest stacjonarny). Ponieważ zmiennÄ… dostÄ™pnÄ… dla obserwatora jest wyjÅ›cie y, wiÄ™c należy jeszcze podać równanie wyjÅ›cia uzależniajÄ…ce aktualne wartoÅ›ci y od x i ewentualnie od u. Równanie wyjÅ›cia jest równaniem algebraicznym, w danym przypadku liniowym y{t) = cx{t) + diÄ„t) Współczynniki a i d mogÄ… być równe zeru jako szczególne przypadki opisu ogólnego, natomiast b i c - nie. Gdyby byÅ‚o b = 0, oznaczaÅ‚oby to, że rozpatrujemy ukÅ‚ad swobodny (bez wymuszeÅ„, dziaÅ‚ajÄ…cy w oderwaniu od otoczenia). Zerowość współczynnika c oznaczaÅ‚aby, że nie interesujemy siÄ™ stanem, a wiÄ™c dynamikÄ… ukÅ‚adu. Najprostszy wariant opisu ma miejsce przy c = 1 i d = 0 i oznacza, że istotne jest tylko równanie stanu, natoÂmiast wyjÅ›cie y jest identyczne ze stanem x. Na rysunku 2.34 pokazano schemat struktury odpoÂwiadajÄ…cy podanym dwu równaniom. Na rysunku 2.33C pokazano jeszcze jeden prosty przykÅ‚ad. Tym razem przyjÄ™to, że czÅ‚on / jest liniowy, a czÅ‚on pÄ™tli / sprzężenia zwrotneÂgo - nieliniowy. Konstrukcja charakterystyki wyÂpadkowej nie budzi wÄ…tpliwoÅ›ci. Warto jednak zauważyć, że sprzężenie zwrotne wprowadza do ukÅ‚adu tendencjÄ™ do nadawania charakterystyce wypadkowej ksztaÅ‚tu zbliżonego do charakterystyki odwrotnej czÅ‚onu pÄ™tli sprzężenia zwrotnego. TenÂdencja ta jest tym silniejsza, im wiÄ™ksze jest „wzmocnienie" połączenia szeregowego czÅ‚onów.“Jak jest zbudowana cyfrowa maszyna matematyczna i czym różni siÄ™ od maszyny analogoÂwej?
Maszyna cyfrowa jest urzÄ…dzeniem obliczeniowym operujÄ…cym liczbami (wynika to zresztÄ… z samej nazwy). Umożliwia ona wykonywanie czterech podstawowych dziaÅ‚aÅ„ arytmetycznych. Struktura maszyny jest przystosowana do wykonywanych zadaÅ„ — maszyna skÅ‚ada siÄ™ z arytmometru wykoÂnujÄ…cego dziaÅ‚ania arytmetyczne, pamiÄ™ci zawiera- jÄ…cej odpowiedni zasób danych liczbowych oraz program dziaÅ‚ania maszyny, ukÅ‚adu sterowania, organizujÄ…cego współpracÄ™ miÄ™dzy poszczególnymi elementami maszyny, oraz urzÄ…dzeÅ„ wejÅ›cia i wyjÅ›Âcia umożliwiajÄ…cych wprowadzenie danych i odczyt wyników. Poszczególne operacje maszyny cyfrowej sÄ… wykonywane kolejno na podÂstawie programu zapisanego w pamiÄ™ci. PodstawowÄ… różnicÄ… miÄ™dzy obydwoma typami maszyn jest to, że maszyna analogowa wykonuje dziaÅ‚ania na funkcjach czasu (sygnaÅ‚ach), natomiast maszyna cyfrowa na liczbach. Druga różnica wynika ze sposobu dziaÅ‚ania maszyn oraz programowania. W maszynie analogowej wszystkie operacje sÄ… wykonywane jednoczeÅ›nie. Jeżeli program zawiera np. kilka operacji dodawaÂnia, to każda z nich jest wykonywana za pomocÄ… innego ukÅ‚adu operacyjnego, a wiÄ™c obliczenia sÄ… wykonywane równolegle. W maszynie cyfrowej jest tylko jeden arytmometr, jeżeli jest kilka operacji dodawania, sÄ… one wykonywane kolejno, jedna za drugÄ…, a wiÄ™c obliczenia w maszynie cyfrowej sÄ… wykonywane szeregowo. Fakt ten wyjaÅ›nia, dlaÂczego maszyny analogowe sÄ… znacznie szybsze niż maszyny cyfrowe. ”